باورهای غلط، مضرات و مقررات؛ همه چیز درباره سیگارهای الکترونیکی

صدای استرالیا– شواهد زیانبار بودن استفاده از سیگار الکترونیکی یا ویپ برای سلامتی، رو به افزایش است و دولت نیز اخیرا خرید بدون نسخه ویپ‌های نیکوتین‌دار را ممنوع کرده است.

اما بسیاری از مردم باور دارند که ویپ از سیگار کشیدن سالم‌تر است و به همین دلیل، اگر در خیابان قدم بزنید به احتمال فراوان با فردی در حال دود کردن سیگار الکترونیکی مواجه می‌شوید.

نتایج بررسی سه سالانه راهبرد مواد مخدر در خانوار نشان می‌دهد که تعداد استرالیایی‌هایی که سیگار می‌کشند به پایین‌ترین حد رسیده و در سال ۲۰۱۹ فقط ۱۱ درصد مردم سیگار می‌کشیدند.

در عین حال استفاده از ویپ رو به افزایش است. ۲٫۵ درصد از پاسخ‌دهندگان در این نظرسنجی گفته بودند که از سیگار الکترونیکی استفاده می‌کنند و ۱۱٫۳ درصد نیز این ابزارها را استفاده کرده بودند. این آمارها در سال ۲۰۱۸ به ترتیب ۱٫۲ درصد و ۸٫۸ درصد بوده است.

در همین حال شواهد حاکی است که ویپ‌ها حاوی مواد شیمایی سمی و نیکوتین هستند؛ بنابراین آسیب‌زننده و اعتیادآور محسوب می‌شوند.

به این ترتیب، اگر سیگارهای الکترونیکی حاوی نیکوتین بوده و آنقدر آسیب‌زننده هستند که حتی داشتن آنها در برخی ایالت‌ها ممنوع است، چرا تعداد استرالیایی‌هایی که از این دستگاه‌ها استفاده می‌کنند، رو به افزایش است؟

فرق بین سیگار و ویپ

با کشیدن سیگار معمولی، دود و ذرات کوچک حاصل از سوختن برگ‌های تنباکو را استنشاق می‌کنید. این ذرات حاوی ماده شیمیایی بسیار اعتیادآوری به نام نیکوتین هستند. نیکوتین حاصل از سیگار کشیدن، جذب خون می‌شود و با رسیدن به مغز، موجب فعال شدن گیرنده‌ها و آزاد شدن دوپامین می‌شود و به همین دلیل اعتیادآور است.

استفاده از ویپ نیز موجب استنشاق مواد شیمیایی، فلزات سنگین و ذرات ناشی از مایع طعم‌دار شده‌ای به نام مایع الکترونیکی یا e-liquid می‌شود.

ویپ‌ها همیشه محتوی نیکوتین نیستند؛ اما در برخی موارد، ویپ‌هایی که با عنوان بدون نیکوتین فروخته می‌شوند، حاوی این ماده شیمایی هستند.

تحقیقی که سال ۲۰۱۹ در ژورنال پزشکی استرالیا منتشر شد، نشان می‌داد که ۶۰ درصد e-liquid‌هایی که با برچسب «بدون نیکوتین» فروخته می‌شوند، در واقع حاوی مقادیری نیکوتین هستند و صرفا برای فرار فروشندگان از مقررات محدودکننده، چنین برچسبی روی آنها زده می‌شود.

تحقیق دیگری در سال ۲۰۲۱ نشان داد که از ۶۵ برند e-liquid بررسی شده، ۶ مورد حاوی مقادیری از نیکوتین بوده است؛ اما در همه ۶۵ مایع الکترونیکی بررسی شده، مواد شیمیایی مضر وجود داشته است. از جمله این مواد مضر می‌توان به بنزالدئید اشاره کرد که به‌جز ۴ مورد، در تمامی مایع‌های الکترونیکی مورد بررسی وجود داشت. این ماده شیمیایی قابلیت بدن انسان رابرای مبارزه با آلودگی‌های ریه کاهش می‌دهد.

آیا ویپ کشیدن برای سلامتی مضر است؟

نظرسنجی سال ۲۰۱۹ راهبرد موادمخدر خانوار حاکی است که یک چهارم افرادی که از سیگار الکترونیکی استفاده می‌کنند، باور دارند که این ابزارها کم‌خطرتر از سیگار معمولی هستند.

اما بررسی شورای ملی بهداشت و تحقیقات پزشکی استرالیا نشان می‌دهد که علاوه بر نیکوتین، بیش از ۲۰۰ ماده شیمیایی مضر درون مایع‌های الکترونیکی وجود دارد.

همچنین مواردی از مرگ‌ومیر مرتبط با استفاده از ویپ در برخی کشورها ثبت شده است. نهاد رگولاتوری پزشکی و سلامت انگلستان سه مورد مرگ مرتبط با ویپ را از می ۲۰۱۶ به بعد گزارش کرده است.

مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های ایالات متحده آمریکا نیز تا فوریه سال ۲۰۲۰، تعداد ۶۸ مورد مرگ مرتبط با سیگار الکترونیکی یا آسیب ریه ناشی از استنشاق بخار (EVALI) ناشی از افزودن یک عامل سمی به مایع موجود در سیگار الکترونیکی را تایید کرده است.

البته موسسه سلامت و بهداشت استرالیا تا سال ۲۰۲۰ هیچ موردی از مرگ یا آسیب ریه ناشی از استفاده از ویپ را گزارش نکرده است. اما استفاده از سیگار الکترونیکی در استرالیا نیز آنقدرها بی‌دردسر نبوده است.

سال گذشته نوجوانی در سیدنی به دلیل استنشاق بخار ویپ در ICU بستری شد.

به گفته دکتر ساوا وایت مدیر Quit Victoria، سیگارهای الکترونیکی، چه حاوی نیکوتین باشند و چه نه، می‌توانند عملکرد ریه را کاهش دهند، مصرف‌کنندگان را در برابر بیماری‌ها آسیب‌پذیر کنند و احتمال ابتلا به بیماری‌های قلبی را بالا ببرند.

دکتر دارن رابرتز، مدیر پزشکی مرکز اطلاعات سموم نیوساوت‌ولز می‌گوید که استفاده از هر نوع سیگار الکترونیکی، جوانان را در معرض مشکلات جدی سلامتی، از جمله آثار طولانی مدت قرارگیری مغز در معرض نیکوتین قرار می‌دهد.

ویپ‌ کشیدن چه مشکلات دیگری ایجاد می‌کند؟

در سال ۲۰۱۴، یک مرد ۲۴ ساله تگزاسی به دلیل منفجر شدن دستگاه ویپ و وارد شدن تکه‌های فلز حاصل از انفجار به صورت‌اش، کشته شد.

همچنین به گفته دکتر وایت، چندین کودک نیز (از جمله یک کودک در استرالیا) به دلیل مسمومیت ناشی از نوشیدن e-liquid حاوی نیکوتین جان خود را از دست داده‌اند.

شورای ملی بهداشت و تحقیقات پزشکی اعلام کرده که تعداد تماس‌های مرتبط با سیگار الکترونیکی با ۴ مرکز اطلاعات سموم در استرالیا بین سال‌های ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱ بیش از دو برابر شده و از ۲۱۸ تماس به ۵۰۱ تماس رسیده است.

به گفته دکتر وایت، مرکز اطلاعات سموم نیوساوت‌ولز با رشد تماس‌های مرتبط با مسمومیت کودکان یک تا ۴ ساله بر اثر استنشاق تصادفی ویپ مواجه بوده است.

وی گفت: علایم عمومی در این گروه سنی شامل سرفه و سرفه شدید و استفراغ و در موارد جدی، بی‌هوشی و تشنج است.

مقررات مرتبط با ویپ چیست؟

از اکتبر سال گذشته، استرالیایی‌ها برای خرید قانونی سیگارهای الکترونیکی حاوی نیکوتین، باید نسخه پزشک داشته باشند.

تامین و فروش سیگارهای الکترونیکی حاوی نیکوتین بر اساس قوانین ایالات و قلمروها غیرقانونی است.

پزشکان می‌توانند برای کمک به افراد در ترک سیگار، برای آنها سیگار الکترونیکی تجویز کنند. هرچند که شورای ملی تحقیقات پزشکی و سلامت می‌گوید که اثربخشی و امن بودن این روش ثابت نشده است.

اما با وجود قوانین مصوب، همچنان خرید سیگار الکترونیکی، حتی از نوع نیکوتین‌دار سخت نیست و می‌توان این وسایل را از تنباکو فروشی‌ها یا حتی فروشگاه‌های بزرگ خریداری کرد.

به گفته دکتر وایت، مشکل این است که قوانین به درستی اجرا نمی‌شود.

پلیس ویکتوریا در این رابطه، با بیان اینکه از رشد استفاده از ویپ به ویژه در میان جوانان آگاه است، اعلام کرد: اگرچه پلیس می‌تواند افراد را به خاطر در اختیار داشتن ویپ حاوی نیکوتین جریمه کند، اولویت خود را روی آموزش گذاشته است. پلیس ویکتوریا به این منظور با مدارس در برخی نواحی وارد همکاری شده و به والدین و کارکنان مدارس اطلاع‌رسانی می‌کند.

نیوساوت‌ولز نیز سعی در مبارزه با استفاده از سیگارهای الکترونیکی دارد و وزارت بهداشت این ایالت اعلام کرد که از ابتدای سال جاری تا ماه می، بیش از یک میلیون دلار دستگاه و مایع سیگار الکترونیکی حاوی نیکوتین را ضبط کرده است.

نیوساوت‌ولز سیاست برخورد بدون مدارا با فروشندگان این اقلام را در پیش گرفته است و به گفته کری چنت، افسر ارشد پزشکی این ایالت، بازرسی‌‌های سرزده از فروشگاه‌ها در سراسر این ایالت به طور مداوم انجام می‌شود و در صورت تخلف، علاوه بر ضبط اقلام غیرقانونی، فرد متخلف با جریمه و حتی زندان روبه‌رو خواهد شد.

برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد ویپ، شامل جعبه‌ابزار ویپ وزارت بهداشت نیوساوت‌ولز می‌توانید به این آدرس (https://www.health.nsw.gov.au/vaping) مراجعه کنید.

منبع: ۷ نیوز