درخواست معرفی یک روادید جدید؛ محققان جوان ایرانی پشت سد ویزای استرالیا مانده‌اند

صدای استرالیا– سارا میرابی، مهندسی ایرانی است که سال گذشته موفق به کسب بورسیه کامل تحصیلی به منظور حضور در استرالیا و تحقیق در زمینه توسعه فناوری هوش مصنوعی شده است.

اما این کاندیدای دکتری دانشگاه دیکن هنوز در ایران است و به دلیل تاخیر در صدور ویزا، مجبور شده که برای سومین بار حضور خود را به تعویق بیندازد؛ در حالی که پروژه‌ای که در آن مشارکت دارد، به دلیل غیبت او در وضعیت نامشخصی است.

میرابی گفت: فشار و استرس زیادی را تحمل می‌کنم که گاهی قابل کنترل نیست؛ چون موضوع یکی دو روز نیست و دو سال طول کشیده است.

میرابی یکی از ده‌ها دانشجوی دکتری ایرانی است که با تاخیر یک ساله صدور ویزا مواجه شده‌اند و نگرانند که بورسیه و موقعیت خود را به دلیل این تاخیر از دست بدهند.

بسیاری از این دانشجویان، متخصصان جوان و محققانی برجسته در علوم، فناوری، مهندسی و ریاضی (رشته‌های STEM) هستند که استرالیا از نظر متخصصان این رشته‌ها در دهه آینده با کمبود جدی روبه‌رو خواهد بود.

این نخبگان ادعا می‌کنند که وزارت امور داخلی استرالیا، در پی اعتراضات سیاسی و تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران، درخواست متقاضیان ایرانی ویزا را  به طور خاص با بررسی‌های امنیتی گسترده‌ای بررسی می‌کند.

مدیران دانشگاهی نیز با بیان اینکه بعید است دانشجویان از کشورهای خاص در فرایند ویزا با مشکلات بیشتری مواجه باشند، تایید می‌کنند که محققان جوان STEM از پیش از همه‌گیری کرونا با تاخیر در صدور ویزا مواجه بوده‌اند.

با توجه به پروژهای مهمی مانند ائتلاف AUKUS بخش دانشگاهی از دولت فدرال خواسته است تا یک روند پایدار برای صدور ویزا را از جمله با معرفی نوع جدیدی از ویزا معرفی کند تا آینده کشور از نظر برخورداری از متخصصان STEM مورد نیاز تضمین شود.

بررسی‌های زمانبر امنیتی؛ مانعی برای جذب استعدادهای STEM

حامد، که خواسته فقط نام کوچک‌اش ذکر شود، ۲۲ ماه است که منتظر صدور ویزاست.

پروژه دکترای وی، قرار بود با هدف کاهش هزینه‌های تولید و در عین حال تبدیل خانه‌های استرالیا به خانه‌های دوست‌دار محیط زیست، اجرا شود.

اما در عوض، به دلیل تاخیر در صدور ویزا، حامد اکنون در خانه خودش در ایران معطل مانده و نمی‌‌داند این انتظار تا کی ادامه خواهد یافت.

حامد می‌گوید: استقرار در دانشگاه وولونگونگ برای ادامه تحقیقات من ضروری و در مرحله بعدی نیاز به دسترسی به آزمایشگاه‌های دانشگاه خواهم داشت.

او در توییتر با ده‌ها دانشجوی دکتری ایرانی که آنها هم با مشکل تاخیر ویزا مواجه بوده‌اند، آشنا شده است. این تاخیر که برای سایرین هم بیش از ده ماه طول کشیده، موجب تعویق در پروژه‌های دکترا شده و آنها نگران از دست دادن بورسیه تحصیلی خود هستند.

حامد نیز معتقد است که پرونده او، به دلیل ملیت ایرانی‌اش درگیر فرایند طولانی بررسی‌های امنیت ملی شده است.

شبکه خبری ABC پیش‌تر گزارش کرده بود که از سال ۲۰۱۸، صدور ویزای دانشجویان دکتری چینی به دلیل بررسی‌های امنیت ملی با تاخیر مواجه شده و در مورد دانشجویان دکتری هندی و پاکستانی نیز مشکلات مشابهی گزارش شده است.

حامد اکنون در این فکر است که در صورت تاخیر بیشتر در صدور ویزا برای ادامه فعالیت‌های تحقیقاتی است به ایالات متحده برود.

گزارش‌ها حاکی است که دانشگاه وولونگونگ در این رابطه با آلیسون بیرنز، نماینده حزب کارگر در کانینگهام تماس گرفته و اندرو گیلز، وزیر مهاجرت نیز در فوریه ۲۰۲۳ در نامه‌ای به بیرنز گفته است که «درک می کند که تاخیر در پردازش ویزا می‌تواند برای همه افراد ذیربط ناراحت کننده باشد.

با این حال برای تمامی افراد غیرشهروندی که برای ویزای ورود به استرالیا درخواست می‌کنند، به صورت فردی الزامات قانونی مندرج در قانون مهاجرت استرالیا در نظر گرفته می‌شود.»

گیلز افزوده است: این الزامات شامل بررسی‌های اجباری سلامت، شخصیت و امنیت ملی می‌شود.

بوروکراسی و فرایند گیج‌کننده ویزا

حامد می‌گوید که نامه گیلز، توضیح نمی‌دهد که چرا باید فرایند بررسی امنیتی او اینقدر طول بکشد.

علیرضا اللهیاری نیز که ۱۸ ماه است منتظر صدور ویزاست، از این روند ناراضی است.

وی می‌گوید: هیچ توضیح روشن یا برنامه زمانی در مورد فرایند ویزا دانشجویان دکتری وجود ندارد.

اللهیاری تا کنون از چند گروه دانشگاهی درخواست کمک کرده ولی متوجه شده که آنها هم از فرایند ویزا مطمئن نیستند.

دیوید بیتی، استاد مشاور اللهیاری می‌گوید که پیش از پذیرش دانشجو، پروژه‌های آنها از طریق شورای تحقیقات استرالیا که یک نهاد دولتی مسوول دادن گرنت تحقیقاتی است، بررسی می‌شود و او پس از تایید گرنت، اقدام به پذیرش دانشجوهای کاندیدای دکتری می‌کند.

بیتی ادامه می‌دهد: به دلیل ایرانی بودن اللهیاری، ما درگیر فرایند خسته‌کننده‌ تایید شده‌ایم و نمی‌دانیم چرا این فرایند باید اینقدر طولانی باشد.

سخنگوی شورای تحقیقات استرالیا نیز با بیان اینکه در تمام موارد اعطای گرنت، تاریخ نهایی برای شروع پروژه قید شده است، می‌افزاید:  این چارچوب زمانی ممکن است کوتاه‌تر از دوره تاخیر رد صدور ویزای دانشجویان دکتری باشد. زیرا معمولا مطابق با تاریخ موافقت‌نامه اعطای گرنت، ۱۲ ماه فرصت برای شروع پروژه در نظر گرفته می‌شود.

او در پاسخ به این سوال که در تعیین این ضرب‌الاجل، تاخیر در صدور ویزای دانشجویان خارجی دکتری نیز در نظر گرفته می‌شود یا نه، می‌گوید که بودجه شورای تحقیقات استرالیا به دانشگاه ارایه می‌شود، نه به شخص محقق.

وی تاکید می‌کند که زمان رسیدگی به ویزا، به وزارت امور داخلی مربوط است.

سخنگوی وزارت امور داخلی نیز با بیان اینکه این وزارت در موردهای خاص، مثل درخواست ویزای اللهیاری و میرابی اظهارنظر نمی‌کند، می‌گوید: میانگین زمان پردازش ویزای دانشجویی در همه بخش‌ها در ماه مارس ۱۵ روز است که ۶۹٫۴ درصد نسبت به مارس ۲۰۲۲ کاهش یافته است.

پیشنهاد ویزای خاص برای محققان STEM

ویکی تامسون، مدیر اجرایی گروه هشت، که شامل دانشگاه‌های تحقیقاتی پیشرو استرالیا است، با بیان اینکه با هدف قرار گرفتن دانشجویان برخی کشورها مخالفت است، اذعان می‌کند که دانشجویان دکتری، به ویژه در رشته‌هایSTEM، از تاخیرهای طولانی در صدور ویزا رنج می‌برند که این مساله می‌تواند به نمایه تحقیقاتی استرالیا آسیب بزند.

این در حالی است که استرالیا برای رفع نیازهای خود به متخصصان خارجی STEM نیاز ضروری دارد.

داده‌های دولتی نشان می دهد که از سال ۲۰۱۶، نیروی کار ماهر بخش STEM استرالیا به شدت به مهاجران متکی بوده است، به طوری که تقریبا از هر ۱۰ کارمند STEM دارای صلاحیت دانشگاهی در استرالیا، شش نفر در خارج از کشور متولد شده‌اند.

در همین حال، بر اساس گزارش ماه مارس Professionals Australia، پیش بینی می‌شود که استرالیا تا سال ۲۰۴۰ با کمبود ۲۰۰ هزار مهندس مواجه خواهد بود.

همچنین با توجه به قرارداد تامین زیردریایی‌های هسته‌ای از طریق ائتلاف AUKUS، کمبود نیروهای ماهر در زمینه عملیات و توسعه بخش هسته‌ای بسیار ضروری است.

تامسون، تاکید می‌کند: زمان آن رسیده که دولت فدرال یک ویزای فردی با ظرفیت بالا را برای محققان جوان STEM در زمینه‌های مورد نیاز در نظر بگیرد و درخواست‌های ویزا در این حوزه به سرعت رسیدگی شود.

منبع: ای بی سی